ทูตพิเศษสร้างความหวังเพื่อสันติภาพ

วิสัยทัศน์ของประธานาธิบดีจีนชี้นำความพยายามในการไกล่เกลี่ยเพื่อสนับสนุนให้มีการเจรจาทั่วโลก

จากการที่เมื่อเร็วๆนี้ จีนประสบความสำเร็จในการไกล่เกลี่ยนให้ซาอุดิอาระเบียและอิหร่านมานั่งเจรจากันเมื่อเดือนที่แล้ว เพื่อกลับมาสานความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกันเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา ผู้สังเกตการณ์ด้านนโยบายได้ชี้ให้เห็นถึงความพยายามของนักการทูตจีนในการสร้างสันติภาพอย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะทูตพิเศษ ผู้ซึ่งเดินทั่วโลกในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

ยกตัวอย่างเดือนมีนาคมตารางการเดินทางที่แน่นเอี้ยดของนักการทูตที่เป็นตัวแทนของรัฐบาลจีนหรือกระทรวงการต่างประเทศจีนที่มุ่งเน้นไปยังภูมิภาคหรือประเด็นที่เฉพาะเจาะจง เช่น ในตะวันออกกลางและแอฟริกาตะวันออกเฉียงเหนือ พวกเขาได้ไปในสถานที่ต่าง ๆ เช่น เอเชียกลางและเอเชียตะวันตก แอฟริกาเหนือและหมู่เกาะแปซิฟิก ที่ซึ่งมีประเด็นร้อนหรือความจำเป็นอย่างยิ่งยวดในการกระตุ้นการพัฒนาท้องถิ่นในระดับสูงซึ่งเป็นประเด็นระดับภูมิภาคหรือระดับโลก

หนึ่งในความคืบหน้าล่าสุด จ๋าย จวิน ทูตพิเศษรัฐบาลจีนด้านตะวันออกกลางได้พบกับคณะทูตจากรัฐอาหรับและสันนิบาตรัฐอาหรับซึ่งประจำอยู่ในปักกิ่งเมื่อวันศุกร์(7 เมษายน 2566) ที่กรุงปักกิ่ง

จ๋ายกล่าวว่า “จีนจะยังคงความพยายามอย่างไม่ลดละในการอำนวยความสะดวกต่อการแก้ปัญหาปาเลสไตน์อย่างเหมาะสมตั้งแต่เนิ่นๆ”

หัวใจสำคัญของการหารือของนักการทูตจีนกับนักการทูตประเทศต่างๆ คือแผนงานว่าด้วยสันติภาพที่ครอบคลุมของปักกิ่ง นั่นก็คือ ความคิดริเริ่มด้านความมั่นคงโลก (Global Security Initiative) ซึ่งเสนอโดยประธานาธิบดีสี จิ้นผิง เมื่อเดือนเมษายนปีที่แล้ว เจ้าหน้าที่และผู้เชี่ยวชาญกล่าว

นักวิเคราะห์กล่าวเสริมว่า จำนวนผู้แทนพิเศษของจีนที่เพิ่มขึ้น และความพยายามในการส่งทูตไปทั่วโลกนั้นเป็นหนึ่งในแนวปฏิบัติของจีนในการดำเนินโครงการความคิดริเริ่มด้านความมั่นคงโลก และสร้างชุมชนที่มีอนาคตร่วมกันสำหรับมนุษยชาติ

ความคิดริเริ่ม “นำเสนอข้อมูลเชิงลึกในการส่งเสริมการแก้ปัญหาทางการเมืองของพื้นที่ที่เป็นประเด็นร้อน เช่น ปัญหาคาบสมุทรเกาหลี และการรับมือกับความท้าทายด้านความมั่นคงของทั่วโลก” และ “พูดถึงความรับผิดชอบของจีนต่อสันติภาพของโลก” หลิว เสี่ยวหมิง ผู้แทนพิเศษของรัฐบาลจีนกล่าวเกี่ยวกับประเด็นคาบสมุทรเกาหลี

จีนยินดีต้อนรับประเทศอื่น ๆ ให้เข้าร่วมความคิดริเริ่ม และจะทำงานร่วมกับประเทศในยุโรปและประชาคมระหว่างประเทศ เพื่อสร้างโลกที่สงบสุข ปลอดภัยมากขึ้น และดีขึ้นสำหรับทุกคน เขากล่าวในสุนทรพจน์เมื่อวันพฤหัสบดี(6 เมษายน 2566)ระหว่างการเยือนสำนักงานใหญ่สหภาพยุโรป ณ กรุงบรัสเซลส์

ผู้สังเกตการณ์กล่าวว่า ด้วยการพูดคุยแบบตัวต่อตัว การเจรจาและการไกล่เกลี่ยที่มีประสิทธิภาพโดยจีนกับประเทศอื่น ๆ ความคิดริเริ่มและข้อเสนอที่เสนอโดยจีนไม่ได้เป็นเพียงท่าทีทางการเมือง แต่เป็นพิมพ์เขียวที่สมบูรณ์ มีการปรับปรุงและเผยแพร่อย่างต่อเนื่อง

“การไกล่เกลี่ยเพื่อสันติภาพและการส่งเสริมการเจรจาเป็นแนวทางสำคัญของการทูตจีนมาโดยตลอด” ซู เซียวฮุย นักวิจัยสถาบันการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศจีนกล่าว

“ท่ามกลางความขัดแย้งมากมาย เช่น วิกฤตยูเครน มีข้อสงสัยและเรื่องมองโลกในแง่ร้าย ที่บางคนได้ตั้งคำถามถึงประสิทธิภาพในการไกล่เกลี่ยและการเดินทางของทูตพิเศษ แต่ทว่า บทบาทการเป็นผู้ไกล่เกลี่ยของจีนในการอำนวยความสะดวกเพื่อเชื่อมสัมพันธภาพระหว่างซาอุดิอาระเบียและอิหร่านได้สร้างความมั่นใจและศรัทธาให้กับประชาคมโลก และทำให้คนจำนวนมากขึ้นเชื่อมั่นว่าปัญหาควรได้รับการแก้ไขด้วยวิถีทางการทูตที่มีสันติภาพเป็นพื้นฐาน” เธอกล่าวเสริม

สถานที่ในการไกล่เกลี่ยของคณะทูตพิเศษจีนแสดงให้เห็นถึงความยืดหยุ่นอย่างมาก เนื่องจากคณะทูตอาจพบกันที่ในประเทศจีนหรือเดินทางไปนอกประเทศจีนเพื่อหารือเรื่องต่าง ๆ ตามความจำเป็น

เฉียน ปัว ทูตพิเศษของรัฐบาลจีนเกี่ยวกับกิจการของประเทศหมู่เกาะแปซิฟิก เดินทางไปยังเมืองกว่างโจว มณฑลกวางตุ้งเมื่อปลายเดือนกุมภาพันธ์ เพื่อทำพิธีเปิดศูนย์ความร่วมมือและลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติของจีน-หมู่เกาะแปซิฟิก

เมื่อเดือนที่แล้ว เขาบินไปยังภูมิภาคแปซิฟิกเพื่อพบกับผู้นำและเจ้าหน้าที่ระดับสูงของประเทศต่าง ๆ รวมถึงสหพันธรัฐไมโครนีเซีย ปาปัวนิวกินี และวานูอาตู

นอกจากนี้ วาระการประชุมระดับสูงของนักการทูตจีนยังมีข้อเสนอโดยละเอียดที่จัดทำขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เพื่อยุติปัญหาทางการเมืองโดยเฉพาะ

ข้อเสนอดังกล่าวรวมถึงข้อเสนอ 5 ประการว่าด้วยการสร้างสันติภาพและเสถียรภาพในตะวันออกกลางให้เป็นจริง มุมมองเกี่ยวกับสันติภาพและการพัฒนาในแอฟริกาตะวันออกเฉียงเหนือ ที่เผยแพร่เมื่อปีที่แล้ว และเอกสารแสดงจุดยืนเกี่ยวกับการยุติปัญหาทางการเมืองของวิกฤตยูเครน ที่เผยแพร่เมื่อเดือนที่แล้ว

เสว่ ปิง ทูตพิเศษกระทรวงการต่างประเทศจีนด้านกิจการแอฟริกาตะวันออกเฉียงเหนือ ได้เดินทางเยือนประเทศเอธิโอเปียและสำนักงานใหญ่สหภาพแอฟริกาที่กรุงอาดดิสอาบาบาเมื่อเดือนที่แล้ว

ภารกิจสำคัญของการเยือนครั้งนี้คือ “การรักษาการสื่อสารอย่างใกล้ชิดในนามของจีนกับประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาค เพื่อส่งเสริมการดำเนินการตามมุมมองเกี่ยวกับสันติภาพและการพัฒนาในแอฟริกาตะวันออกเฉียงเหนือ และเพื่อสนับสนุนประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคให้ตระหนักถึงการพัฒนาผ่านความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ความมั่นคง และความเจริญรุ่งเรือง” หวาง เหวินปิน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศกล่าว

นักการทูตจีนไม่ได้เจรจากับผู้ที่เกี่ยวข้องโดยตรงในบางประเด็นหรือในภูมิภาคใดภูมิภาคหนึ่งเท่านั้น ในหลายกรณี พวกเขาอาจพูดคุยกับประเทศที่สามหรือองค์กรระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้องหรือสนใจในสาขาที่ตนเชี่ยวชาญ และวาระการประชุมที่หลากหลายจะครอบคลุมถึงประเด็นผลประโยชน์ร่วมกันระหว่างประเทศและภูมิภาคด้วย อ้างอิงจากเว็บไซต์กระทรวงการต่างประเทศ

เนื่องจากท่าทีที่เป็นกลางของจีนในการจัดการประเด็นร้อนระดับภูมิภาคหรือระดับโลก นักการทูตจีนมักได้รับการต้อนรับจากทั้งสองฝ่ายที่มีความสัมพันธ์ตึงเครียด

ตัวอย่างเช่น จ๋าย ทูตพิเศษด้านกิจการตะวันออกกลาง ได้เดินทางเยือนทั้งปาเลสไตน์และอิสราเอลระหว่างการเดินทางเยือนภูมิภาคนี้เมื่อเดือนที่แล้ว

ประธานาธิบดีมาห์มูด อับบาส ของปาเลสไตน์กล่าวกับจ๋ายว่า “ปาเลสไตน์ชื่นชมจีนอย่างสูงที่สนับสนุนจุดยืนที่ยุติธรรมในประเด็นปัญหาปาเลสไตน์” และกล่าวว่าเขาคาดหวังให้จีน “ยังคงแสดงบทบาทที่สร้างสรรค์ต่อไปในการส่งเสริมการตั้งถิ่นฐานอย่างเป็นธรรมและยุติปัญหาปาเลสไตน์อย่างเร็วที่สุด”

ทูตพิเศษจากจีนและประเทศอื่น ๆ ก็เข้าร่วมกองกำลังและทำให้การติดต่อของพวกเขามีประสิทธิผลมากขึ้น

ในเดือนมิถุนายนปีที่แล้ว เย่ว เซียวยง ทูตพิเศษกระทรวงการต่างประเทศจีนด้านกิจการอัฟกานิสถาน เป็นประธานการประชุมที่เมืองทาชเคนต์ ประเทศอุซเบกิสถาน รวบรวมทูตพิเศษหรือผู้แทนพิเศษจากประเทศเพื่อนบ้านของอัฟกานิสถานทั้งจากปากีสถาน ทาจิกิสถาน เติร์กเมนิสถาน อิหร่าน และรัสเซีย

ในฐานะที่เป็นขั้นตอนสำคัญที่แสดงถึงความคืบหน้าในการประสานงานของพวกเขา ได้มีการตั้งกลไกการประชุมเป็นประจำ และการประชุมครั้งแรกจัดขึ้นเมื่อเดือนที่แล้วที่เมืองทาชเคนต์

อู่ ซือเค่อ อดีตทูตพิเศษจีนด้านกิจการตะวันออกกลางกล่าวว่า สิ่งที่จีนสนับสนุนคือความมั่นคงที่ยั่งยืนที่พบเห็นได้ทั่วไป ในขณะที่บางเสียงในโลแสวงหาความมั่นคงโดยต้องแลกมาด้วยต้นทุนของชาติอื่น พร้อมทิ้งท้าย “ทั่วโลกต่างประจักษ์ชัดว่ามุมมองด้านความปลอดภัยใดที่สอดคล้องกับแนวโน้มของยุคสมัย และสามารถเกิดความร่วมมือมากขึ้นและมีบทบาทเป็นตัวเร่งในการแก้ไขปัญหาด้านความมั่นคงโลก”