ปฏิทินสุริยคติจีน 24 ฤดู: 8 เรื่องควรรู้ในการเริ่มต้นฤดูหนาว
ปฏิทินสุริยคติจีนแบ่งเวลาของหนึ่งปีเป็น 24 ฤดูกาล วันนี้เป็นวันเริ่มฤดูกาลลี่ตง (ภาษาจีน: 立冬) ซึ่งหมายถึงการเริ่มเข้าสู่ฤดูหนาว ลี่ตงเป็นฤดูกาลที่ 19 ของปีและในปีนี้เริ่มตั้งแต่วันที่ 7 ถึง 21 พฤศจิกายน
การเริ่มต้นฤดูหนาวถือเป็นช่วงสุริยคติแรกของฤดูหนาว ซึ่งหมายความว่าฤดูหนาวกำลังจะมาถึง และพืชผลที่เก็บเกี่ยวในฤดูใบไม้ร่วงควรถูกเก็บรักษาอย่างดี
(ภาพจาก CFP)
8 สิ่งที่ควรรู้เมื่อเข้าสู่ฤดูกาลลี่ตง
เริ่มต้นฤดูหนาวหรือไม่
ในสมัยโบราณ ชาวจีนใช้วันแรกของฤดูกาลลี่ตงเป็นการเริ่มต้นฤดูหนาว แต่กระนั้นก็ดี ตามหลักอุตุนิยมวิทยาแล้ว ฤดูกาลลี่ตงไม่ใช่เป็นการเริ่มต้นฤดูหนาว อากาศในแต่ละปีแตกต่างกันไป ดังนั้นการเริ่มต้นของฤดูหนาวก็จะแตกต่างกันอย่างมาก และด้วยพื้นที่อันกว้างใหญ่ของจีน ฤดูหนาวในแต่ละพื้นที่ก็ไม่ได้เริ่มต้นในเวลาเดียวกัน
การต้อนรับฤดูหนาวในสมัยโบราณ
ในอดีตการเริ่มต้นของแต่ละฤดูกาลใน 4 ฤดูเป็นเทศกาลที่สำคัญ ก่อนถึงลี่ตง จักรพรรดิในสมัยโบราณจะอาบน้ำและไม่รับประทานเนื้อสัตว์ และจะพาเจ้าหน้าที่ผู้ร่วมงานไปยังชานเมืองเพื่อประกอบพิธี “ต้อนรับฤดูหนาว”
รับประทานเกี๊ยว
ตำนานเล่าว่าในช่วงปลายราชวงศ์ฮั่นตะวันออก (ค.ศ. 25-220) "นักบุญแพทย์" จาง จ้งจิ่งได้ช่วยชีวิตผู้คนจำนวนมากในมณฑลเหอหนานจากโรคระบาดไทฟอยด์ และหูของพวกเขาจากการถูกความเย็นจัดจนทำให้หูแข็งในช่วงเริ่มต้นฤดูหนาว
เขาปรุงเนื้อแกะ พริกเผ็ด และสมุนไพรเพื่อขจัดความเย็นและเพิ่มความร้อนในร่างกาย โดยห่อส่วนผสมเหล่านี้ลงในแป้งโดว์แล้วปั้นให้เป็นรูปใบหู ตั้งแต่นั้นมาผู้คนได้เรียนรู้การทำอาหารชนิดนี้ซึ่งต่อมากลายเป็นที่รู้จักในคำว่า “เกี๊ยว” ทุกวันนี้ยังคงมีคำพูดที่ว่า “กินเกี๊ยวตอนต้นฤดูหนาว ไม่งั้นจะหนาวหูแข็ง”
(ภาพจาก CFP)
เทศกาลอีฟ่านของชนกลุ่มน้อยมู่หล่าว
เทศกาลอี้ฟานเป็นหนึ่งในเทศกาลที่สำคัญที่สุดของชนกลุ่มน้อยมู่หล่าวในเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง โดยจะจัดขึ้นในช่วงเริ่มต้นของฤดูหนาวทุก ๆ สามถึงห้าปี และกินเวลาหนึ่งถึงสามวัน ในเทศกาลนี้ประกอบด้วยการเชิญพระเจ้า การถวายเครื่องบูชา ขอให้พระเจ้าเพลิดเพลินกับเครื่องบูชา ร้องเพลงสรรเสริญพระเจ้า ดื่มเหล้าองุ่นพร้อมเลือดไก่ และส่งเทพเจ้ากลับขึ้นสวรรค์
“บำรุงร่างกายในฤดูหนาว”
ในวันแรกของการเริ่มต้นฤดูหนาว มีประเพณี "บำรุงร่างกายในฤดูหนาว" ในพื้นที่ต่าง ๆ ทางตะวันออกเฉียงใต้ของจีน เช่น มณฑลฝูเจี้ยน กวางตุ้ง และไต้หวัน เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับฤดูหนาวที่กำลังจะมาเยือน ผู้คนที่นั่นจึงชอบทานอาหารที่มีแคลอรี่สูง เช่น ไก่ เป็ด เนื้อวัว เนื้อแกะ และปลา ซึ่งมักจะตุ๋นด้วยยาจีนสี่ชนิด ได้แก่ Angelica, Ligusticum Wallichii, ดอกโบตั๋นสมุนไพรจีน และ rehmannia glutinosa libosch เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบำรุง
(ภาพจาก CFP)
รับประทานฟักทองจีน
ในเทียนจิน ในวันแรกของการเริ่มต้นฤดูหนาว ผู้คนจะรับประทานเกี๊ยวยัดไส้ฟักทองจีน ซึ่งเป็นผักที่พบได้ทั่วไปในตอนเหนือของประเทศจีน โดยทั่วไป ฟักทองจะถูกซื้อในฤดูร้อนและเก็บไว้จนถึงต้นฤดูหนาวเพื่อนำออกมารับประทาน
รับประทานขนมถวนจื่อในเมืองอู๋ซี
ในวันแรกของการเริ่มต้นฤดูหนาว ผู้คนในอู๋ซีมีประเพณีรับประทานถวนจื่อซึ่งเป็นอาหารจีนแบบดั้งเดิมชนิดหนึ่งที่ทำจากข้าว คล้าย ๆ ขนมโมจิที่คนไทยรู้จัก ในเวลานี้ ธัญพืชในฤดูใบไม้ร่วงเพิ่งถูกขายในตลาด และขนมถวนจื่อที่ผลิตโดยพืชผลที่เพิ่งเก็บเกี่ยวจะมีรสชาติอร่อย ชาวชนบทส่วนใหญ่ทำขนมถวนจื่อด้วยตัวเอง ในขณะที่ชาวเมืองซื้อถวนจื่อสำเร็จรูป ไส้ของขนมถวนจื่ออาจเป็นถั่วหวาน หัวไชเท้า หรือน้ำมันหมู
ถวายเครื่องบูชาแก่บรรพบุรุษ
จุดเริ่มต้นของฤดูหนาว เป็นเวลาของเทศกาลสำหรับชาวแมนจูแปดกองธง (Manchu Eight Banners) และชาวฮั่นแปดกองธง (Han Eight Banners) ในเมืองเปิ่นซี ของมณฑลเหลียวหนิงมีการเผาและถวายเครื่องบูชาแก่บรรพบุรุษ อนึ่ง แปดกองธง (ปาฉี) เป็นชื่อเรียกหน่วยงานฝ่ายบริหาร/ทหารในสมัยราชวงศ์ชิง (ค.ศ. 1644-1911)
