ถาม-ตอบ: ข้อควรรู้เกี่ยวกับประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการของจีน

ประชาธิปไตยเป็นคุณค่าสากล แต่มีรูปแบบที่แตกต่างกันไปตามอารยธรรม ในขณะที่ประชาธิปไตยแบบตะวันตกมักเทียบเคียงประชาธิปไตยกับการเลือกตั้ง จีนได้พัฒนารูปแบบเฉพาะของตนเอง นั่นคือ “ประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการ” (whole-process people's democracy) ซึ่งสอดคล้องกับสภาพความเป็นอยู่และประเพณีทางประวัติศาสตร์ของประเทศ

ที่มาของประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการ

แนวคิดประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการถูกนำเสนอครั้งแรกในปี 2562 และมีรากฐานมาจากปรัชญาการเมืองอันยาวนานของจีน ซึ่งการปกครองนั้นมีประชาชนเป็นศูนย์กลางและเป็นรากฐานของรัฐ

“ประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการ” เป็นผลงานของพรรคคอมมิวนิสต์จีนในการนำพาประชาชนแสวงหา พัฒนา และตระหนักถึงประชาธิปไตย ซึ่งสะท้อนถึงนวัตกรรมของพรรคในการขับเคลื่อนทฤษฎี ระบบ และการปฏิบัติด้านประชาธิปไตยของจีน

นี่คือผลลัพธ์ทางประวัติศาสตร์ ทฤษฎี และการปฏิบัติที่เกิดขึ้นจากการต่อสู้อย่างหนักของประชาชนภายใต้การนำของพรรค

ความหมายของประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการ

ตามชื่อที่บ่งบอก ประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการแสดงให้เห็นถึงการมีส่วนร่วมของสาธารณชนตลอดกระบวนการการปกครอง ครอบคลุมทุกด้านของกระบวนการประชาธิปไตยและทุกภาคส่วนของสังคม

ต่างจากรูปแบบประชาธิปไตยแบบตะวันตกที่เน้นการเลือกตั้ง ระบบของจีนผสมผสานการเลือกตั้งตามกฎหมาย การปรึกษาหารือ การตัดสินใจ การจัดการ และการตรวจสอบเข้าด้วยกันภายใต้กรอบสถาบันที่มีโครงสร้างชัดเจน วิธีการนี้ส่งเสริมการมีส่วนร่วมที่กว้างขวางและต่อเนื่อง เพื่อให้การตัดสินใจด้านการปกครองสะท้อนเจตจำนงร่วมและความต้องการที่พัฒนาขึ้นของสังคม

ผ่านกระบวนการเหล่านี้ พลเมืองมีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในการอภิปรายเรื่องสาธารณะ เพื่อค้นหาจุดร่วมที่ยิ่งใหญ่ที่สุดบนพื้นฐานของความปรารถนาและผลประโยชน์ของประชาชนทั้งหมด พวกเขาได้รับการคุ้มครองสิทธิและเสียง รวมทั้งความเป็นอยู่ที่ดีของพวกเขาได้รับการจัดลำดับความสำคัญในกระบวนการตัดสินใจ

หัวใจสำคัญคือ รูปแบบการปกครองนี้รับรองว่าประชาชนเป็นเจ้านายที่แท้จริงของประเทศ โดยกิจการสาธารณะจะถูกบริหารจัดการผ่านการอภิปรายที่ขับเคลื่อนด้วยฉันทามติและการปรึกษาหารืออย่างกว้างขวาง

การทำงานของประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการ

ประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการไม่ใช่เป็นเพียงชุดของสถาบันและขั้นตอนเท่านั้น แต่เป็นระบบที่มีการมีส่วนร่วมอย่างแข็งขัน ซึ่งการมีส่วนร่วมของประชาชนมีบทบาทสำคัญ

ตัวอย่างสำคัญคือ “สองสภา” การประชุมประจำปีของสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติ (NPC) ซึ่งเป็นสภานิติบัญญัติสูงสุดของจีน และสภาที่ปรึกษาทางการเมืองแห่งชาติ (CPPCC) ซึ่งเป็นองค์กรที่ปรึกษาทางการเมืองสูงสุด

ผู้แทน NPC เกือบ 3,000 คน และสมาชิก CPPCC กว่า 2,100 คน รวมตัวกันในกรุงปักกิ่งเพื่อพิจารณาและอภิปรายนโยบายสำคัญและเรื่องการปกครอง ซึ่งพวกเขาเป็นตัวแทนจากทุกภาคส่วนของสังคม

ผู้แทน NPC มาจากทุกสาขาอาชีพ รวมถึงคนงานและเกษตรกรระดับรากหญ้า เพื่อให้มั่นใจว่ามีการเป็นตัวแทนจากประชาชนทั่วไป นอกจากนี้ กลุ่มชาติพันธุ์ที่เล็กที่สุดก็มีผู้แทนอย่างน้อยหนึ่งคน ในขณะที่สมาชิก CPPCC ยังรวมถึงเจ้าหน้าที่และบุคคลสำคัญ เช่น นักวิทยาศาสตร์ นักการศึกษา และนักธุรกิจ

ในช่วงการประชุม “สองสภา” ผู้แทนเหล่านี้มีส่วนร่วมในประเด็นสาธารณะที่สำคัญ เช่น การกระจายรายได้ สาธารณสุข การศึกษา ที่อยู่อาศัย การดูแลผู้สูงอายุ และการดูแลเด็ก

สมาชิกสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติพิจารณาร่างกฎหมายและรายงานต่าง ๆ และมีส่วนร่วมในการเลือกตั้งทั้งหมดของ NPC นอกจากนี้ พวกเขายังมีอำนาจในการเสนอให้ถอดถอนเจ้าหน้าที่รัฐบางคนตามกฎหมาย เสนอให้จัดตั้งคณะกรรมการไต่สวนในประเด็นเฉพาะ และวิพากษ์วิจารณ์หรือเสนอข้อเสนอแนะและความคิดเห็นเกี่ยวกับงานทั้งหมด

ในขณะเดียวกัน ที่ปรึกษาทางการเมืองเป็นผู้เสนอข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย แสดงให้เห็นการมีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในการบริหารประเทศ

ความสำคัญของประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการ

ด้วยการรับรองการมีส่วนร่วมที่กว้างขวางและต่อเนื่อง ประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการของจีนเป็นรูปแบบการปกครองที่มีประสิทธิภาพและมีรากฐานมาจากเจตจำนงของประชาชน

ประชาธิปไตยที่ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งกระบวนการของจีนได้พิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพในการแก้ไขปัญหาสังคมและปรับปรุงการปกครองและนโยบายสำคัญหลายอย่าง เช่น การเพิ่มการคุ้มครองสิทธิแรงงานสำหรับพนักงานส่งอาหารและพนักงานขับรถ รวมถึงมาตรการสนับสนุนวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม ล้วนเกิดขึ้นจากข้อเสนอทางกฎหมายและการปรึกษาหารืออย่างเป็นสาธารณะ

หัวใจสำคัญคือประชาธิปไตยแบบจีนยึดมั่นในความเชื่อที่ว่าประชาธิปไตยไม่ใช่สัญลักษณ์เพื่อการตกแต่ง แต่เป็นเครื่องมือปฏิบัติเพื่อแก้ปัญหาจริงและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน